عنوان سخنرانی: پیشرفت در نظریه‌های علمی

سخنران: دکتر محمد مهدی شیخ‌جباری (پژوهشکده فیزیک، پژوهشگاه دانش‌های بنیادی)

چکیده سخنرانی: نظریه ساختار انقلاب‌های علمی توماس كوهن از منظر اجتماعی-تاریخی توصیف‌گر مراحل تحول در علوم است که در مرحله‌ای طی یک «انقلاب علمی» به تغییر پارادایم منجر می‌شود. مطابق این نظریه تغییر پارادایم‌ها جهت‌مند نیستند و پیشرفتی را نشان نمی‌دهند. در این سمینار با نقد این نظریه، مفهوم «ابرنظریه» را به ‌جای پارادایم پیشنهاد و معرفی می‌کنم. بحث می‌کنم که نه تنها مدل‌های علمی قابل رتبه‌بندی هستند، بلکه مفهوم پیشرفت در نظریه‌ها و ابرنظریه‌های علمی نیز معنادار است. پس از این بحث، «مدل پیشرفت علمی» را در تبیین دیدگاه خود ارائه می‌کنم.

ویدیوی این سخنرانی در زیر در دسترس است.

Physics Colloquium – On Progress in Scientific  Theories

Title of talk: On Progress in Scientific  Theories

Speaker: Prof. M. M. Sheikh-Jabbari

Affiliation: Physics school, IPM

Abstract

Thomas Kuhn’s “theory of scientific revolutions” describes evolution in sciences from a socio-historic viewpoint, wherein paradigm shift happens as a result of a scientific revolution. According to this theory paradigm shifts are not oriented, there is no progress in scientific paradigms. In this seminar, I critically review Thomas Kuhn’s theory and introduce the notion of “hyper-theory” instead of paradigm. We then discuss that not only there are meaningful ratings for scientific models, but there is also a notion of progress in theories and hyper-theories. I present and state “model of progression scientific theories” instead of Kuhn’s theory.

تاریخ برگزاری: چهارشنبه ۱۵ دی ۱۴۰۰

ساعت ۶ عصر

عنوان سخنرانی: ماده تاریک از تورم

براساس درک کنونی ما از عالم، بذر ابتدایی همه ساختارهای مشاهده شده، همچون ستارگان، کهکشان‌ها و خوشه‌ها، طی مکانیزمی که آن را مکانیزم تورمی می‌خوانیم، ایجاد شده‌ است. در این سخنرانی، با در نظر گرفتن نقش میدان‌های جرم‌دار به جای میدان آنتروپی تورم مانند در مدل‌های تورمی چند میدانی و فوتون تاریک، نشان داده ایم که تولید ماده تاریک در دوران تورم (همانند آنچه که برای ساختارهای مشاهده شده اتفاق افتاده است) ممکن خواهد بود.

دکتر محمد علی گرجی از مؤسسهٔ فیزیک نظری یوکاوا در پژوهشکدهٔ فیزیک پژوهشگاه دانش‌های بنیادی در این زمینه سخنرانی کرده است.

ویدیوی این سخنرانی در زیر در دسترس است.

School of Physics: HEP Weekly Seminar Series

Online Seminar – Dark Matter from Inflation

Title: Dark Matter from Inflation

Speaker: Mohammad Ali Gorji

Affiliation: Center for Gravitational Physics, Yukawa Institute for Theoretical Physics

Abstract:

Based on our current understanding of the Universe, the initial seed of all observed structures like stars, galaxies, and clusters, are produced by the inflationary mechanism. In this talk, considering the roles of massive fields other than inflaton-like entropy field in multiple field inflationary scenarios and dark photon, we claim that it is also possible to produce dark matter during inflation in a similar way that observed structures are produced.

Date: Tuesday , January 4, 2022

                          14:00 (Tehran)

                          Day 14, 1400

سازگاری کنش مؤثر نظریه ریسمان با T-دوگانی نیازمند شرایط مرزی خاصی در مرزهای فضاست. این شرایط مرزی قیدهایی را بر بازتعریف میدان‌ها و اصلاحاتی را برای تبدیلات T-دوگانی ایجاب می‌کند. دکتر محمد رضا گروسی در این زمینه در گروه فیزیک انرژی-بالا در پژوهشکدهٔ فیزیک پژوهشگاه دانش‌های بنیادی (IPM) سخنرانی کرده است.

عنوان سخنرانی: بازتعریف میدان‌ها با مشتقات مرتبه بالاتر در حضور شرایط مرزی

سخنران: دکتر محمد رضا گروسی (دانشگاه فردوسی مشهد)

ویدیوی این سخنرانی در زیر در دسترس است.

Title: Higher-derivative field redefinitions  in the presence of boundary

Speaker: Mohammad Reza Garousi

Affiliation: Ferdowsi University of Mashhad

Abstract:

 Recently it has been proposed that the consistency with T-duality requires the effective action of string theory at order $\alpha’^n$ satisfies the least action principle provided that the values of the massless fields and their derivatives up to order $n$ are known on the boundary.  In this lecture, I speculate that this boundary condition constrains the field redefinitions and the corrections to the T-duality transformations in the presence of the boundary, e.g. at order, $\alpha’$, the metric does not change and all other massless fields should change to include only the first derivative of the massless fields. Using these field redefinitions, we write all gauge-invariant bulk and boundary couplings in the bosonic string theory at order $\alpha’$ in a minimal scheme. Then using the assumption that the classical effective action of the string theory at the critical dimension is background independent, we fix the coefficients of the independent gauge-invariant couplings by imposing$O(1,1)$ symmetry when the background has a circle and by imposing $O(d,d)$ symmetry when the background has $T^d$. These constraints fix the bulk action up to an overall factor, and the boundary action up to three parameters.  By requiring the gravity couplings in the boundary action to be consistent with those in the Chern-Simons gravity, the three boundary parameters are also fixed. Up to the above restricted field redefinitions, the bulk and boundary couplings are exactly those in the  K.A. Meissner action and its corresponding boundary action.

Date: Tuesday, December 21st  – ۳۰ آذرماه  

                           2:00 p.m (Tehran time)

عنوان سخنرانی: معماری کارکردی قشر مغز هنگام تماشای طبیعی فیلم

شناسایی سازماندهی کارکردی قشر مغز (Cerebral cortex)، گامی اساسی در فهم چگونگی پردازش انواع مختلف اطلاعات در مغز است. تلاش‌های برجسته در دهه‌های گذشته منجر به کشف عملکرد بسیاری از نواحی قشر مغز در پاسخ به محرک‌های منتخب شده‌اند. با این حال، هنوز روشن نیست که نواحی مغز هنگام دیدن و شنیدن طبیعی چگونه سازماندهی می شوند. در اینجا ما از داده‌های fMRI با وضوح بالا، برای ترسیم کلان-معماری کل قشر مغز استفاده کردیم. این داده‎ها از 176 آزمودنی انسانی بر اساس پاسخ آن‎ها‌ به یک محرک سمعی و بصری 60 دقیقه‌ای، ثبت شدند. به وسیله یک شیوه خوشه‌بندی مبتنی بر داده، نقشه‌ای از 24 ناحیه (یا شبکه) کارکردی به دست آمد که هر کدام به جنبه خاصی از پردازش حسی یا شناختی مربوط می‌شوند. این نقشه شامل سه شبکه کنترل اجرایی متمایز (دامنه کلی) بود که یک تعامل pull-push قوی با مناطق خاص دامنه در قشر بینایی، شنوایی و زبان را نشان داد. طرح تقسیم‌بندی قشری که در اینجا ارائه شده، نقشه‌ای جامع و یکپارچه از کارکرد تعریف شده ناحیه‌ها را ارائه می‌دهد، که می تواند جایگزین مجموعه بزرگی از اطلس‌های مکان‎یابی کارکردها شود.

دکتر رضا راجی‌مهر از دانشگاه کمبریج درباره پژوهش‌های خود در این زمینه در پژوهشکدهٔ علوم شناختی پژوهشگاه دانش‌های بنیادی (IPM) سخنرانی کرده است.

ویدیوی این سخنرانی در زیر در دسترس است.

Online Seminar – Cognitive Neuroscience, fMRI

Title: Functional architecture of cerebral cortex during naturalistic movie-watching

Speaker: Reza Rajimehr

Affiliation: University of Cambridge – MRC Cognition and Brain Sciences Unit

Description:

Characterizing the functional organization of cerebral cortex is a fundamental step in understanding how different kinds of information are processed in the brain. Monumental efforts over the past decades have uncovered the function of many cortical areas in response to selected stimulus categories. However, it is still unclear how cortical areas are organized during naturalistic vision and audition. Here we used high-resolution functional MRI data from 176 human subjects to map the macro-architecture of entire cerebral cortex based on responses to a 60-minute audiovisual movie stimulus. A data-driven clustering approach revealed a map of 24 functional areas/networks, each related to a specific aspect of sensory or cognitive processing. The map included three distinct executive control (domain-general) networks which showed a strong push-pull interaction with domain-specific regions in visual, auditory, and language cortex. The cortical parcellation scheme presented here provides a comprehensive and unified map of functionally defined areas, which could replace a large set of functional localizer maps.

Date: Wednesday, December 15, 2021

                            15:30 – 17:00 (CET)

                            18:00 – 19:30  (Tehran)

                            Azar 24, 1400

عنوان سخنرانی: ترمودینامیک سیاه‌چاله‌ها: گذشته و حال

در اين سخنرانی، پروفسور ادوارد ويتن به مرور مسئلهٔ ترموديناميک سياه‌چاله‌ها كه از دههٔ هفتاد ميلادی مطرح شده است، پرداخته‌است و سپس آخرين نتايج و دستاوردهای اخير در اين زمينه كه مرتبط با مفهوم ریزمقیاس آنتروپی سياه‌چاله‌هاست، را تشريح کرده‌است. ایشان در گروه انرژی-بالا در پژوهشکدهٔ فیزیک پژوهشگاه دانش‌های بنیادی (IPM) در این زمینه سخنرانی کرده‌است.

ادوارد ویتن، مؤسسه مطالعات پیشرفته دانشگاه پرینستون

ویدیوی این سخنرانی در زیر در دسترس است.

Title: Black Hole Thermodynamics: Then and Now

Speaker: Edward Witten

Affiliation: Institute for Advanced Study, Princeton

Abstract: I will review the subject black hole thermodynamics as it developed in the 1970’s, and then explain something of the more contemporary developments that revolve around a microscopic notion of  “entropy”.

Date: Tuesday, December 14th -۲۳ آذر ماه

                          18:00 pm (Tehran time)

باشگاه متمتیکا در پژوهش فیزیک مجموعه جلساتی است که به صورت هفتگی با حضور پژوهشگران در حوزه‌های مختلف فیزیک نظری برگزار می‌شود و در آن مسائل و مشکلات محاسبات پروژه‌های تحقیقاتی به بحث گذاشته شده و با همیاری برای حل آن‌ها تلاش می‌شود.

با حضور:
دکتر قدیر جعفری (پژوهشکده ذرات پژوهشگاه دانش‌های بنیادی)
دکتر سجاد آقاپور (مؤسسه ماکس پلانک برای فیزیک گرانش)

شرکت در این جلسات و طرح مسئله و پرسش برای همه پژوهشگران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی فیزیک آزاد و رایگان است.

زمان: چهارشنبه‌ها ساعت ۱۶ تا ۱۸

لینک ورود به جلسه: https://vhall.scischool.ir/b/sci-lmk-n3z-cwl

کد دسترسی: 745419

یکی از تقارن‌های بنیادی مورد بحث در فیزیک کوانتومی تقارنِ انعکاسِ فضا و زمان است. از مهم‌ترین ریاضی-فیزیک‌دانانی که سال‌ها در این زمینه مشغول به مطالعه و پژوهش بوده است، پروفسور کارل بندر (Carl Bender) از دانشگاه واشنگتن در سنت لوییس است. ایشان در گروه انرژی-بالا در پژوهشکدۀ فیزیک پژوهشگاه دانش‌های بنیادی در این زمینه سخنرانی کرده‌اند.

ویدیوی این سخنرانی در زیر در دسترس است.

Title: PT-symmetry

Speaker: Professor Carl M. Bender

Affiliation: Department of Physics, Washington University in St. Louis

Abstract:

    By using complex-variable methods one can extend conventional Hermitian quantum theories into the complex domain. The result is a huge and exciting new class of non-Hermitian parity-time-symmetric (PT-symmetric) theories that still obey the fundamental laws of quantum mechanics. These new theories have remarkable physical properties, which are currently under intense study by theorists and experimentalists. Many theoretical predictions have been verified in recent beautiful laboratory experiments.

Date: Tuesday, October 12th – ۲۰ مهرماه          

                         4:30 p.m (Tehran time)

سی و هفتمین سمینار علوم و فنون دبیرستان علامه حلی تهران در تاریخ ۱۶ الی ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ به صورت مجازی برگزار می‌شود.  این سمینار شامل سخنرانی‌های اساتید دانشگاه و فعالان صنعت در حوزه‌های مختلف در سطح عمومی و مناسب برای دانش‌آموزان و افراد غیر متخصص و نیز ارائه‌های دانش‌آموزان این دبیرستان درباره پروژه‌های پژوهشی آن‌هاست. از عموم علاقمندان دعوت می‌شود، در این سمینار حضور به هم رسانند.

در ادامه می‌توانید لیست سخنرانی‌ها و ارائه‌های این سمینار و زمان برگزاری هرکدام را ببینید:

لیست ارائه‌های دانش‌آموزان:

علاقمندان برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به سایت دبیرستان علامه‌حلی تهران و یا صفحه اینستاگرام یا کانال تلگرام این دبیرستان مراجعه کنند.